Nie jest tajemnicą, że znaczna część infrastruktury wodno-kanalizacyjnej w Brzegu, choć poddana renowacjom, pamięta jeszcze czasy niemieckie. O dziwo trzyma się w większości nad wyraz dobrze, niejednokrotnie lepiej niż młodsze elementy powstałe w PRL-u. Nie sposób jednak nie dostrzec, że w kwestii eksploatacyjnej wszystko poszło mocno do przodu.
Zawód kanalarza to nie tylko konieczność pracy w nieprzyjemnych warunkach. Gazy powstające w kanalizacji nie dość, że mają paskudny zapach, to jeszcze są trujące i realnie zagrażają życiu. Dziś wiele czynności eksploatacyjnych wykonuje się z powierzchni ziemi przy użyciu nowoczesnej technologii. Ewentualne zejścia pracowników do studni kanalizacyjnych wiążą się z rozbudowaną procedurą i wykorzystywane są jedynie w ostateczności.
Tutaj też pomagają nowoczesne urządzenia. Nikt nie zejdzie, bez wcześniejszego przewietrzenia kanału i sprawdzenia czujnikiem, czy nie ma zagrażającego życiu stężenia któregoś z toksycznych gazów. Na jedną osobę schodzącą w dół muszą przypadać dwie osoby asekurujące, które w każdej chwili mogą wciągnąć do góry umocowanego do specjalnej uprzęży pracownika. Jak już wspomniano, takie sytuacje to już rzadkość. Do sieci można zajrzeć samojezdną zdalnie sterowaną kamerą, która jest w stanie przejechać cały odcinek pomiędzy studniami i dokładnie sfilmować rurę od wewnątrz. Przy okazji mierzy długość odcinka i spadek kanału.
Gdy kanał jest niedrożny, z pomocą przychodzi wielofunkcyjny samochód do czyszczenia kanalizacji z arsenałem głowic – stanowiących antidotum na różne dolegliwości kanału. Jedne służą do przepychania a inne do usuwania mocno przyrośniętych osadów czy korzeni roślin. Zarówno kamerę, jak i głowicę czyszczącą wprowadza się z powierzchni ziemi poprzez studzienki kanalizacyjne. Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Brzegu dysponuje obecnie jedną kamerą i trzema samochodami wielofunkcyjnymi.
Ingerencje w kanałach mogą jednak sięgać znacznie dalej. Specjalistyczne firmy zajmujące się renowacją sieci kanalizacyjnych przez studnie są w stanie naprawić kanał i go doszczelnić. Służą do tego specjalne zdalnie sterowane roboty na kółkach. Co ciekawe istnieją nawet rozwiązania pozwalające zaglądać kamerką nie tylko do głównego kanału, ale i do bocznych podłączeń – kamerka umieszczona jest wówczas na specjalnym wysięgniku.
XXI wiek to też daleko posunięta automatyzacja, która dotyczy procesu uzdatniania wody i oczyszczania ścieków. Sterowanie wszystkimi procesami zachodzi z jednego punktu – centralnej dyspozytorni, a wiele parametrów zapewniających o prawidłowości działania układu jest monitorowanych na bieżąco za pomocą specjalnych detektorów. Pozwala to na błyskawiczne reagowanie, gdy pojawiają się jakieś odchylenia. Zarówno obsługująca Brzeg stacja uzdatniania wody w Gierszowicach, jak i oczyszczalnia ścieków w Brzegu są dostosowane w tej kwestii do wymogów obecnych czasów. W branży pojawiają się już jednak nowe możliwości związane ze sztuczną inteligencją.
Kolejnym novum jest szeroko rozumiana cyfryzacja całej działalności spółek branży wod-kan. Wszystkie procesy mają odzwierciedlenie w programach do zarządzania – w brzeskich wodociągach wdrożono oprogramowanie ERP firmy Unisoft. Dodatkowo PWiK w Brzegu pracuje obecnie nad wprowadzeniem modelu hydraulicznego sieci oraz systemu GIS – który łączy dane o posiadanej infrastrukturze z miejscem jej usytuowania.
W praktyce oznacza to, że zamiast papierowych map będzie funkcjonował jeden cyfrowy system obsługiwany przez pracowników, gdzie będą dostępne niezbędne informacje techniczne i lokalizacyjne dotyczące infrastruktury, a także notowana będzie historia zdarzeń jak np. awarie czy remonty. Eksploatatorzy będą mieli zdalny dostęp do tego wszystkiego dzięki tabletom podłączonym do internetu. W praktyce uprości to i skróci czas reagowania w przypadku rozmaitych zdarzeń.
PWiK w Brzegu
Foto: T. Parcej
Przeczytaj też: Tulipanowiec amerykański w Parku nad Fosą. Niezwykłe okazy brzeskiej zieleni
