Gdy u początków XXI w. okazało się, że fundusze unijne mogą okazać się bardzo pomocne w rozwiązywaniu problemów w zakresie gospodarki wodno-kanalizacyjnej, także i Brzeg wraz z otaczającymi gminami postanowił z tego skorzystać. Tak rozpoczęła się historia projektów pod wspólną nazwą „Oczyszczanie ścieków w Brzegu”. Do chwili obecnej PWiK w Brzegu zrealizowało już cztery duże działania realizowane pod tym szyldem.
Przed akcesją Polski do Unii funduszem pomocowym dla „wyrównania standardów życia mieszkańców” był fundusz ISPA. Tych czasów sięgają początki brzeskich projektów dotyczących infrastruktury wod-kan. Już wówczas udało się podpisać tzw. Memorandum Finansowe – czyli umowę o współfinansowaniu. Dotyczyło to pierwszego i największego z przedsięwzięć spod szyldu „Oczyszczanie ścieków w Brzegu” o wartości… bagatela! 120 mln. zł. Roboty na tym zadaniu rozpoczęły się w 2005 r. czyli w czasie kiedy Polska była już w Unii i kiedy ISPA przeszła już w Fundusz Spójności. Inwestycje dotyczyły dozbrojenia otaczających miasto gmin w zbiorczy system kanalizacji (prawie 260 km kanałów), rozbudowy oczyszczalni ścieków o urządzenia gospodarki osadowej i biogazem oraz modernizacji i automatyzacji Stacji Uzdatniania Wody w Gierszowicach, która to obsługuje miasto Brzeg. Przedsięwzięcie zakończono sukcesem i rozliczono, jednak przygoda z pozyskaniem środków z Funduszu Spójności miała i ma swoją kontynuację.
W latach 2014-2015 realizowano już kolejne, nieco mniejsze zadanie pod nazwą „Oczyszczanie ścieków w Brzegu – faza II”. Tym razem wektor zadań zorientował się bardziej na potrzeby samego miasta. Wykonano takie zadania jak: bezwykopowa renowacja 8 km kanalizacji na terenie miasta, budowa kanału ze strefy gospodarczej w Skarbimierzu, budowa wodociągu w ul. Małujowickiej, doposażenie oczyszczalni o wiatę nad magazynem osadów i nowe urządzenie do zagęszczania osadu, zautomatyzowanie procesów na stacji uzdatniania wody, dozbrojenie w infrastrukturę kanalizacyjną osiedla w m. Kościerzyce, wymiana wodociągu w ul. Fabrycznej, dozbrojenie w infrastrukturę wod-kan os. Tivoli w Brzegu, Os. Mossora oraz ul Strzeleckiej a także zwiększenie funkcjonalności systemu monitorowania i sterowania przepompowniami ścieków. Wartość zadania wyniosła około 20 mln zł. Również i ten projekt zakończono sukcesem.
Wciąż pojawiały się jednak nowe potrzeby z zakresu gospodarki wod-kan naszego rejonu. Wynikały ze zużywania starej infrastruktury oraz z rozwoju nowego budownictwa. W 2016 roku podpisano wniosek o dofinansowanie Projektu „Oczyszczanie ścieków w Brzegu – faza III”. Był to najmniejszy z dotychczasowych etapów, niemniej ważny dla lokalnego systemu zaopatrzenia w wodę i odbioru ścieków. Obejmował takie zadania jak bezwykopowa renowacja prawie 2 km kanalizacji, zakup nowego agregatu prądotwórczego na Stacji Uzdatniania Wody w Gierszowicach, remont pokrywy zbiornika wody czystej i termomodernizację tzw. budynku chloru na terenie tej Stacji oraz dostawy elementów, które poprawią procesy obróbki osadu i pozyskania energii z jego spalania na terenie oczyszczalni ścieków w Brzegu (pompa nadawy do komór fermentacyjnych i agregat prądotwórczy na biogaz). Jego całkowity koszt to ponad 4,9 mln. zł. Uzyskał dofinansowanie unijne z Funduszu Spójności na poziomie 3,4 mln. zł.
Konsekwentnie wykorzystując unijne wsparcie brzeskie „Wodociągi” dotarły aż do czwartej fazy realizowanej pod hasłem „Oczyszczenie ścieków w Brzegu”. W stosunku do poprzednich odsłon projektu ostatnia faza charakteryzowała się wyjątkową mnogością ujętych w nim działań – aż 16. Można zauważyć pośród nich następujące kierunki:
– rozbudowa sieci kanalizacyjnej,
– modernizacje istniejącej sieci kanalizacyjnej (głownie poprzez renowacje metodami bezwykopowymi)
– wymiany odcinków sieci wodociągowej
– zadania modernizacyjne na Oczyszczalni ścieków w Brzegu
– remonty na terenie Stacji Uzdatniania Wody w Brzegu.
Największą inwestycją IV fazy była „Rozbudowa i modernizacja sieci kanalizacyjnej w m. Żłobizna, gm. Skarbimierz” dzięki której rozwiązano sprawę odbioru ścieków z nowej rozwijającej się części wsi. Kanalizację rozbudowano także w m. Krzyżowice, Pogorzela, Kościerzyce i Bystrzyca – zadania te polegały na dozbrojeniu w kanalizację sanitarną dróg wzdłuż których powstają nowe osiedla mieszkaniowe. W Brzegu uszczelniono (podano bezwykopwej renowacji) kanalizację w ulicach: Małujowickiej (tereny dawnej jednostki wojskowej), Piastowskiej, Wrocławskiej, Konopnickiej, Kusocińskiego, Kochanowskiego, Platanowej, Korfantego. Lwowskiej, Trzech Kotwic, Planty, Dzierżonia, Dębowej, Zielonej i Kwiatowej. Przeprowadzono wymianę wyeksploatowanej ulegającej częstym awariom sieci wodociągowej w ul. Włościańskiej i ul. Robotniczej i Kwiatowej. Ogólnie w ramach „Oczyszczanie ścieków w Brzegu – faza IV powstało ok. 10 km kanalizacji, wymieniono ponad 2 km wodociągu i uszczelniono ok. 5 km istniejącej kanalizacji. Łączna wartość Projektu wyniosła ok 21 mln zł a dofinansowanie unijne wynosi prawie 11 mln. zł. Przedsięwzięcie było realizowane w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w perspektywie 2014-2020 podobnie z resztą jak faza III.
Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji nie zamierza poprzestać na czterech fazach. Rozpoczęto przymiarki do kolejnej odsłony „Oczyszczania ścieków w Brzegu”, przewrotnie jednak skupionej nie tyle już na kanalizacji co na inwestycjach wodociągowych. Jednym z ważniejszych zadań ma być doposażenie istniejącego systemu dostarczania wody w system GIS – który połączy dane dotyczące posiadanej infrastruktury wodociągowej z współrzędnymi wirtualnej mapy. Dodatkowo zainstalowane na sieci mierniki ciśnienia ułatwią diagnozowanie ewentualnych wycieków i szybkie namierzanie awarii wodociągowych. Nadszedł też czas by wymienić półkilometrowy odcinek rurociągu ujmującego wodę z ujęć podziemnych w Gierszowicach i transportującego ją do studni zbiorczej, z której jest pobierana w celu uzdatnienia i wtłoczenia do miejskiej sieci. Rurociąg wykorzystujący do tłoczenia zasadę naczyń połączonych (tzw. lewar) pamięta jeszcze pierwszą konstrukcję Stacji Uzdatniania Wody i jest datowany na 1905 rok. Ponad wiek działa w sposób bezawaryjny jednak stopień zużycia rur kwalifikuje je do wymiany.
Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Brzegu