Rozmowa z Dorotą Puszczewicz, dyrektorem PCPR w Brzegu
Przegląd Brzeski: Niedawno obchodziliśmy dzień pracownika socjalnego. Każdy wie, że wokół nas pracują takie osoby, które niosą pomoc potrzebującym. Wydaje mi się jednak, że chyba nie do końca zdajemy sobie sprawę, kim jest i czym dokładnie zajmuje się pracownik socjalny.
Dorota Puszczewicz: Zadaniem pracownika socjalnego jest przede wszystkim niesienie pomocy, rozwiązywanie problemów i wspieranie na różnych płaszczyznach osób potrzebujących. Pracownik socjalny ma z nimi bezpośredni kontakt, często w miejscu ich zamieszkania i opierając się na swojej wiedzy oraz doświadczeniu, doradza, z jakich form wsparcia dana osoba może skorzystać.
Bez względu na to, czy pracuje się z młodzieżą, czy seniorami, z rodziną czy osobą samotną, wszystko zawsze zaczyna się od rozmowy. Dzięki temu można postawić wstępną diagnozę problemów, określić, z jakimi trudnościami się ktoś zmaga i jakie są jego potrzeby. Wtedy można wybrać odpowiednie formy wsparcia i krok po kroku wyjaśnić, w jaki sposób można otrzymać pomoc. W tej pracy trzeba mieć swego rodzaju misję. Najważniejszy jest tutaj kontakt z drugim człowiekiem, dlatego trzeba wykazać się dużą empatią, życzliwością i zrozumieniem.
Słuchając tej definicji, w pierwszej kolejności przychodzi mi na myśl Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej. Wiem, że pracownicy socjalni z MOPS-u mają swoje rejony, swoich podopiecznych, którzy nie radzą sobie z różnymi podstawowymi zadaniami życia codziennego i wymagają wsparcia. Ale dzisiaj nie jesteśmy w MOPSie tylko w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie i tutaj też zatrudnieni są pracownicy socjalni. Czym oni się zajmują, jaka jest różnica?
Tak, w naszej jednostce również pracują pracownicy socjalni, a główną różnicą jest to, do jakich grup docelowo trafiają. My pracujemy przede wszystkim z rodzinami zastępczymi. Nasi pracownicy socjalni rozeznają możliwości kandydatów na rodziny zastępcze, pomagają załatwiać wszystkie formalności i wprowadzają w świat pieczy zastępczej. W tym celu współpracują z wieloma instytucjami – sądem, ośrodkami pomocy społecznej, szkołami, kuratorami. Jest to praca interdyscyplinarna, w której ważna jest sieć kontaktów i umiejętność rozwiązywania złożonych problemów.
Pracowników socjalnych można spotkać też w jednostkach podlegających pod powiat. W domach pomocy społecznej wspierają seniorów. W placówkach opiekuńczo-wychowawczych działają w zakresie pracy z rodziną biologiczną. Dbają np. o to, żeby dzieci miały dobre relacje z rodzicami biologicznymi (jeśli oczywiście jest taka możliwość).
Wydaje mi się, że taki przeciętny mieszkaniec powiatu brzeskiego wie oczywiście, że jest gdzieś u nas dom dziecka, jakieś instytucje pomocowe itp., ale chyba nie do końca zdajemy sobie sprawę z tego, jak duży jest ten świat. Jak dużo jest różnego rodzaju jednostek wspierających różne grupy wymagające pomocy, jak duża jest sieć współpracujących ze sobą instytucji. Czy mogłaby Pani przybliżyć nam, jak wygląda ta cała struktura? Jest to przecież część naszej rzeczywistości, nawet jeśli często jej nie zauważamy, a czasami może nawet nie chcemy zauważać.
To wszystko nie dzieje się gdzieś daleko, ale tak naprawdę tuż obok nas. W powiecie brzeskim mamy ponad 100 rodzin zastępczych. Mamy też cztery rodzinne domy dziecka – w Śmiechowicach, Zwanowicach, Lewinie Brzeskim i Brzegu. W tych rodzinach może być umieszczonych po ośmioro dzieci w różnym wieku, począwszy od dzieci, które trafiają tam niedługo po swoich narodzinach, aż do 18-latków, lub nawet do 25 roku życia (jeśli młoda osoba kontynuuje naukę). Każdy z takich rodzinnych domów dziecka jest wspierany przez pracownika socjalnego oraz koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej.
W powiecie brzeskim mamy też trzy centra administracyjne placówek opiekuńczo-wychowawczych – w Brzegu, Skorogoszczy i Strzegowie, które skupiają sześć placówek opiekuńczo-wychowawczych. To jest kolejna setka dzieci, które powiat ma pod opieką. Dodatkowo pod powiat podlegają dwa domy pomocy społecznej. W Grodkowie jest to dom dla osób starszych, przewlekle chorych. W Jędrzejowie jest dom dla mężczyzn intelektualnie niepełnosprawnych. To kolejne miejsca dla 130 osób, które wymagają wsparcia, w tym również tego udzielanego przez pracowników socjalnych.
Dodatkowo wspieramy jeszcze osoby z niepełnosprawnościami, stąd w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie dział PEFRON, w którym mieszkańcy powiatu mogą korzystać z różnego rodzaju dofinansowań. Współpracujemy też ze stowarzyszeniami prowadzącymi Warsztaty Terapii Zajęciowej – obecnie działają one w Lewinie Brzeskim, Jędrzejowie i Brzegu.
Jednym słowem Powiat Brzeski wspiera bardzo wielu swoich mieszkańców za pośrednictwem różnych instytucji, które tworzą naprawdę rozbudowaną sieć pomocy społecznej.
Mówimy o pracownikach socjalnych, specjalistach, ale żeby każdy z nich mógł pracować – i za sprawą swojej wiedzy i doświadczenia, pomagać innym – to potrzebna jest też przecież infrastruktura. Mówiąc najprościej – budynki dostosowane do potrzeb przebywających w nich ludzi. W tej materii sporo się ponoć ostatnio dzieje w powiecie brzeskim.
Dzieje się bardzo dużo dobrych rzeczy, a to dzięki temu, że władze powiatu skutecznie pozyskują środki na kolejne inwestycje. Najbliższą, będącą już właściwie w toku, jest wybudowanie w Brzegu przy ul. Poprzecznej trzech nowoczesnych placówek opiekuńczo-wychowawczych, które będą zapewniać podopiecznym warunki zbliżone do tych domowych. Dzieci będą miały tam do dyspozycji pokoje dwuosobowe, salon, kuchnię, jadalnię i patio. Strefa mieszkalna będzie oddzielona od administracyjnej, aby jeszcze bardziej wzmocnić domowy charakter tego miejsca.
W Strzegowie i Skorogoszczy mamy już placówki w pełni dostosowane do nowych standardów, które wymagają tego, aby liczba dzieci w placówce opiekuńczo-wychowawczej nie przekraczała 14. W Skorogoszczy przeprowadzony został ponadto gruntowny remont, na który czekano tam dobre dwie dekady. Wszystkie te inwestycje mają miejsce w ostatnich latach.
Wróćmy jeszcze do samego Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie. Omówiliśmy już pokrótce zadania realizowane przez pracowników socjalnych, ale nie powiedzieliśmy jeszcze o edukacji. PCPR prowadzi przecież wiele szkoleń i innych działań mających na celu dzielenie się wiedzą na tematy związane z rodziną i pieczą zastępczą.
Tak, za nami październikowa, coroczna Powiatowa konferencja przeciwdziałania przemocy domowej, którą organizujemy w formie online, a która zawsze cieszy się dużą popularnością nie tylko wśród osób z terenu Opolszczyzny, ale również z województw ościennych. Zapraszamy na te spotkania bardzo dobrych specjalistów, psychologów, psychoterapeutów, terapeutów od spraw uzależnień. W tym roku wśród tematów konferencji pojawił się temat przeciwdziałania przemocy rówieśniczej, matka, ojciec i dziecko w rozwodzie. Ponad 150 osób logowało się i uczestniczyło w tym wydarzeniu przez dwa dni.
Raz w roku, w okolicach 30 maja, czyli Dnia Rodzicielstwa Zastępczego, prowadzimy również konferencję stacjonarną dotyczącą pieczy zastępczej w powiecie brzeskim, która także cieszy się dużą popularnością.
Na koniec porozmawiajmy jeszcze o rodzinach zastępczych. Być może wśród naszych czytelników są osoby, które rozważają objęcie takiej funkcji. Jak to wszystko technicznie wygląda? Gdzie szukać informacji i wsparcia? Kto może zostać rodziną zastępczą?
Pierwszym krokiem powinno być właśnie odwiedzenie Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie. Tutaj znaleźć można wszystkie informacje i odpowiedzi na nurtujące pytania.
Kandydat na rodzinę zastępczą to osoba, która przede wszystkim musi spełniać kilka warunków przewidzianych przez przepisy. Po pierwsze musi posiadać zaświadczenie o niekaralności oraz zaświadczenie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do pełnienia funkcji rodzinny zastępczej. Musi mieć również własny dochód, pozwalający zapewnić dzieciom odpowiednie warunki bytowe (oczywiście rodziny zastępcze pozyskują też świadczenia na dzieci, którymi się opiekują). Następnie pracownik socjalny udaje się do domu kandydata na rozmowę i po to, aby sprawdzić warunki mieszkalne. Kolejnym krokiem jest badanie psychologiczne, po którym specjalista wydaje diagnozę predyspozycji i motywacji do pełnienia funkcji rodziny zastępczej. Pamiętajmy, że osoby, które chcą zostać rodziną zastępczą, często opiekują się dziećmi z trudnościami, po traumach i musimy mieć pewność, że są w stanie zapewnić im należytą opiekę. Dodatkowo, jeśli opiekun jest dla dziecka osobą obcą, to wymagane jest jeszcze przejście szkolenia dla rodziców zastępczych, które organizowane jest przez PCPR. Gdy cały proces kwalifikacyjny jest już za kandydatem na rodzinę zastępczą, dokumenty zostają przesłane do sądu i w kolejnych krokach dochodzi już do podjęcia opieki nad dzieckiem.
Tutaj warto wspomnieć, że Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Brzegu ma szeroki wachlarz usług dla osób, które pełnią funkcję rodziny zastępczej. Jest to bezpłatne wsparcie dla dzieci przez psychologa, seksuologa, psychiatrę, logopedę oraz możliwość diagnozy integracji sensorycznej i podjęcia terapii integracji sensorycznej. Nie w każdym powiecie rodziny zastępcze mają dostęp do takiego wsparcia, u nas udało się je zapewnić. Dodatkowo rodziny zastępcze mogą skorzystać z uczestnictwa w grupie wsparcia i treningu kompetencji opiekuńczo-wychowawczych.
Zdajemy sobie sprawę, że rola, jaką pełni rodzina zastępcza, nie jest łatwa. Przynosi ona jednak dużo satysfakcji i radości. My również zawsze bardzo się cieszymy, gdy widzimy, że dzieci, które miały trudne sytuacje w swoim domu rodzinnym, odnajdują spokój i bezpieczeństwo w rodzinach zastępczych.
Pani dyrektor, bardzo dziękuję za rozmowę. Na sam koniec zachęcamy oczywiście wszystkich do bliższego zapoznania się z działaniami realizowanymi przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie. Jeśli wśród naszych czytelników są osoby, które rozważają zostanie rodziną zastępczą, to oczywiście polecamy odwiedzenie PCPR-u, a wszystkim pracownikom socjalnym składamy spóźnione, ale bardzo szczere życzenia z okazji Dnia Pracownika Socjalnego.
Ja również bardzo dziękuję za rozmowę i cieszę się, że mogłam Państwu przybliżyć działania naszej jednostki.
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie
www.pcprbrzeg.pl
ul. Kardynała Wyszyńskiego 23
49-300 Brzeg
(sekretariat 1 piętro)
tel. 77 549 34 21
mail: sekretariat@pcprbrzeg.pl
godziny pracy: od poniedziałku do piątku 7:15-15:15
