Co robić, gdy z kranu leci brązowa woda?

Gdy odkręcamy kran i widzimy, że woda jest zabarwiona, zwykle odczuwamy niepokój. Czy zagraża to zdrowiu? Jak reagować w takiej sytuacji?

W dobie internetu i mediów społecznościowych bywa, że pierwszą reakcją na wodę odbiegającą od standardu jest jej sfilmowanie lub zrobienie zdjęcia i puszczenie w sieć z adnotacją, że woda z wodociągów miejskich nie nadaje się do czegokolwiek. Czy w jakiś sposób załatwia to temat? – ciężko powiedzieć. Być może taki ktoś ma nadzieję, że post zostanie odczytany przez osoby, które mają wpływ na stan wody w sieci. Być może samo pożalenie się jest po prostu sposobem odreagowania frustracji, iż coś jest nie tak, jak być powinno. Nie zmienia to jednak faktu, że problem w ten sposób nie zostaje rozwiązany. Telefony używane przez miłośników mediów społecznościowych mają zwykle funkcję, o której zapominają ich użytkownicy – można z nich dzwonić i informować odpowiednie służby. Nie znamy numeru? – z pomocą przyjdzie internet. Ważne jednak by mieć ogólny ogląd sytuacji i plus minus wiedzieć podstawowe rzeczy dotyczące działania sieci wodociągowej i wiedzieć kto jest za nią odpowiedzialny. Założenie, że skoro z jednego kranu leci „brudna” woda oznacza, iż owa „brudna” woda jest tłoczona do całego miasta, jest ogromnym uproszczeniem i często ma się nijak do rzeczywistości. Gdzie zatem dzwonić, aby sensownie rozwiązać temat? Po pierwsze
dobrze wiedzieć z kim rozliczamy się za zużytą wodę, bezpośrednio ze spółką wodociągową czy może przez pośrednika w postaci spółdzielni lub wspólnoty. Jeżeli z wodą dzieje się coś nie tak najlepiej dzwonić do podmiotu, któremu za tą wodę płacimy. W przypadku wspólnot i spółdzielni są one właścicielem instalacji wodociągowej znajdującej się w najbliższym sąsiedztwie naszego kranu. Do miejskiej sieci zawsze wtłaczana jest czysta i przebadana woda. Ewentualne przebarwienia i zmiany właściwości to zawsze efekt wtórny, wywoływany najczęściej wahnięciami ciśnienia w wodociągu. Te wahnięcia są zwykle wynikiem zamykania i ponownego otwarcia odcinka. Woda może się zatem zmącić na samym pionie wodociągowym np. na skutek jakichś prac remontowych. Jeden telefon do wspólnoty czy spółdzielni powinien pomóc wyjaśnić sprawę. Nawet jak okaże się, iż żadnych ruchów na sieci wewnętrznej nie było, to wspólnota czy spółdzielnia popchnie sprawę dalej i skontaktuje się ze swoim dostawcą wody – ze spółką wodociągową. Gdy nasza instalacja jest włączona bezpośrednio do sieci spółki wodociągowej, kontaktujemy się z tą spółką bez pośredników.

Co powoduje zabarwienie wody? Brunatne odcienie to zazwyczaj tlenki żelaza. Należy zaznaczyć, iż płyn podawany do wodociągu to nie idealnie czyste H20 pozbawione jakiejkolwiek domieszki. Woda pozyskiwana z natury, czy to z ujęć podziemnych, czy z powierzchniowych jest bogata w rozmaite jony i inne rozpuszczone substancje. Ponieważ przepisy prawa szczegółowo stanowią, jakie są dopuszczalne zawartości rozmaitych pierwiastków, w procesie uzdatniania dąży się do zmniejszenia ich ilości do poziomów zgodnych z wymogami. W przypadku wielu jonów, m.in. wspominanego żelaza, nie oznacza to całkowitej likwidacji i tym sposobem żelazo dostaje się stopniowo do sieci. Jako rozpuszczalne jony jest rozpuszczone w wodzie i nie daje żadnego zabarwienia. W wyniku reakcji zachodzących wtórnie, przechodzi jednak w związki z tlenem, dając formy nierozpuszczalne wytrącające się jako osad. W warunkach stałego ciśnienia osad ów zalega na ściankach wodociągów, ale gdy ciśnienie się zmienia, może się odrywać i mieszać w wodą zmieniając jej zabarwienie. W normalnie działającej sieci utrzymywane jest stałe ciśnienie, ale wszelkie awarie czy sytuacje powodujące konieczność zamykania i powtórnego otwierania odcinka wodociągu powodują wahnięcia i wtórne zanieczyszczenie wody. Do zmian ciśnienia dochodzi ponadto podczas zwiększonego radykalnie poboru wody. Do takiej sytuacji może dochodzić podczas napełniania zbiornika wody w samochodzie strażackim. Ponadto brunatna woda może pojawiać się na krańcowych odcinkach sieci, gdzie są małe rozbiory i woda stagnuje dłużej. Lekarstwem na „brudną” wodę jest płukanie wodociągów. Czynność ta zwykle powoduje niepokój przechodniów, gdyż polega na otwarciu hydrantu i pozwoleniu na to by woda zanieczyszczona wypływała na zewnątrz, co z jednej strony kojarzy się z awarią, a z drugiej często jest postrzegane jako marnotrawstwo i niegospodarne korzystanie z pieniędzy z opłat za wodę. Od awarii taki wyciek odróżnia obecność w pobliżu pracownika spółki wodociągowej lub przynajmniej płotków ostrzegawczych. Co do kwestii marnotrawstwa – płukanie jest normalną czynnością eksploatacyjną na sieci wodociągowej. Jest uwzględniane na etapie obliczania taryf za wodę i nie wiąże się z dodatkowym obciążeniem mieszkańców okolicy otwartego hydrantu. Wodę wypuszcza się do momentu, gdy jest bez zarzutu.

Warto dodać, że zmienione właściwości organoleptyczne wody nie oznaczają, iż stała się ona toksyczna czy skażona biologicznie. Wiadomo, że do pewnych rzeczy się nie nadaje, zwłaszcza do prania, gdyż pranie może ulec zabarwieniu. Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Brzegu Sp. z o.o. ma praktykę informowania mieszkańców o możliwości wystąpienia zmian właściwości wody na skutek prac na sieci. Informacja taka pojawia się na kartkach zawieszanych na tablicach informacyjnych czy drzwiach budynków a ostatnimi czasy także na stronie internetowej spółki i stronie Facebook.

PWiK Brzeg